Temu và Shein ồ ạt bán hàng giá rẻ vào Việt Nam

Anh Lê Hùng (Cầu Giấy, Hà Nội) biết đến Temu khi nhìn thấy trang này quảng cáo trên mạng xã hội. Khi nhấn vào sẽ hướng dẫn bạn tạo tài khoản để trải nghiệm mua sắm với nhiều ưu đãi hấp dẫn. Anh mua một chiếc camera hành trình với giá 71.000 đồng vào Chủ Nhật (13/10) và 3 ngày sau mới giao.

“Giá một chiếc camera hành trình thông thường từ vài trăm đến hơn một triệu đồng. Tôi thấy giá quá rẻ nên mua về dùng thử”, anh Hùng nói. Nếu mua một vài mặt hàng khác với số tiền thanh toán tối thiểu 120.000 đồng, bạn sẽ được miễn phí vận chuyển nhưng phải thanh toán bằng thẻ tín dụng hoặc Apple Pay.

Thời gian gần đây, nhiều người tiêu dùng Việt biết đến Temu qua hàng loạt quảng cáo trên mạng xã hội, tương tự như anh Hùng. Chị Bích Phương (Quận 8, TP.HCM) cũng bấm vào quảng cáo và quay số để trúng ngay coupon giảm giá 94% cho đơn hàng “làm quen” đầu tiên.

Có ý định mua tháp trầm hương, cô chủ động tìm kiếm mặt hàng này trên Temu và được chào giá ưu đãi 50.000 đồng. “Tôi tìm thấy loại này trên eBay, cửa hàng bán từ 100.000 – 150.000 đồng. Mẫu mã giống nhau, rẻ, lại ‘miễn phí vận chuyển’ nên mua 2 chiếc”, chị Phương cho biết.

Temu là nền tảng bán lẻ trực tuyến xuyên biên giới của PDD Holdings (Trung Quốc) – tập đoàn sở hữu trang thương mại điện tử Pinduoduo chuyên về hàng hóa giá rẻ. Colin Huang, người sáng lập PDD Holdings, hiện là người giàu thứ ba nước này, với tổng tài sản 44,9 tỷ USD, tính đến ngày 17/10, theo Bloomberg Billionaires Index.

Nền tảng này lần đầu tiên ra mắt tại Mỹ vào tháng 9 năm 2022 và hiện bán trực tiếp tới 82 quốc gia và vùng lãnh thổ, theo công ty tư vấn và dịch vụ đầu tư khởi nghiệp Momentum Works ( Singapore). Nửa đầu năm nay, tổng giá trị giao dịch (GMV) trên sàn này đạt 20 tỷ USD, vượt năm 2023 (18 tỷ USD).

Hạ cánh bận rộn

Temu đã mở tính năng bán hàng tại Việt Nam và chạy quảng cáo rầm rộ tới người dùng trong những tuần gần đây. Momentum Works xác nhận đây là thị trường thứ 5 của sàn này tại Đông Nam Á. Tờ giấy SCMP cho biết Việt Nam và Brunei là hai thị trường mới nhất trong khu vực, sau Thái Lan vào tháng 6 và Philippines, Malaysia vào năm 2023.

Sự xuất hiện của Temu tiếp tục làn sóng gần đây của các nền tảng thương mại điện tử bán lẻ xuyên biên giới đến Việt Nam. Trước đó, từ năm 2018, người Việt có thể mua hàng trực tiếp trên AliExpress của Alibaba.

Năm ngoái, “gã khổng lồ thời trang siêu tốc” Shein cũng đã tiếp cận thị trường Việt Nam. Chị Như Mai (Quận 8, TP.HCM) được đồng nghiệp giới thiệu ứng dụng này mua ốp lưng điện thoại, quần áo miễn phí vận chuyển vào tháng 11/2023. “Mua trên 200.000 đồng được miễn phí vận chuyển. Chính sách này vẫn còn tồn tại cho đến ngày nay, ” cô ấy nói.

Bên cạnh AliExpress, Temu và Shein, một số nền tảng nội địa Trung Quốc như Taobao, 1688, Pinduoduo hay JD đang tạo điều kiện cho người Việt Nam được nhập hàng trực tiếp. Một công ty giao hàng lớn gần đây được cho là đang nghiên cứu và thử nghiệm hoạt động mua và giao hàng xuyên biên giới cho các nền tảng này.

Ngoài ra, thị trường còn có những ứng dụng trung gian cho phép người Việt tìm kiếm sản phẩm, đặt hàng, thậm chí có cả tính năng trợ lý trí tuệ nhân tạo (AI) gợi ý sản phẩm bán chạy và lợi nhuận kỳ vọng. kiến trên các kênh.

Thị trường bán lẻ Việt Nam đầy tiềm năng và chính sách thông thoáng là những lý do hàng đầu khiến các sàn thương mại điện tử lớn liên tục thâm nhập. Báo cáo thương mại điện tử Đông Nam Á 2024, Momentum Works đánh giá Việt Nam là thị trường tăng trưởng nhanh nhất năm ngoái, với GMV tăng gần 53% so với năm 2022.

Theo công ty dịch vụ dữ liệu chuyên về thương mại điện tử ECDB (Hồng Kông), Việt Nam là thị trường thương mại điện tử lớn thứ 21 thế giới và lớn thứ 3 Đông Nam Á, sau Indonesia và Thái Lan, về quy mô trong năm nay. ước tính khoảng 23,8 tỷ USD. Trong 4 năm tới, thị trường được dự báo tăng trưởng 12,6%/năm, đạt quy mô hơn 38,2 tỷ USD vào năm 2028.

Nói chuyện với VnExpressđại diện Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương) cho rằng, việc Việt Nam trở thành điểm đến mới của Temu hay các nền tảng xuyên biên giới khác là “dễ hiểu trong bối cảnh hội nhập kinh tế”.

Theo số liệu của cơ quan này, thương mại điện tử Việt Nam có tốc độ tăng trưởng bình quân 25%/năm. Hơn 61 triệu người Việt Nam mua sắm trực tuyến và giá trị mua hàng trung bình mỗi người khoảng 336 USD. “Dữ liệu này cho thấy Việt Nam đang trở thành quốc gia tiềm năng cho các nhà đầu tư, đặc biệt là thương mại điện tử xuyên biên giới”, đại diện Cục nêu rõ.

Theo quy định, các nền tảng bán lẻ trực tuyến xuyên biên giới có tên miền tiếng Việt, ngôn ngữ hiển thị tiếng Việt hoặc có trên 100.000 giao dịch mỗi năm từ Việt Nam phải đăng ký hoạt động với Bộ Công Thương. Điều này nhằm đảm bảo tuân thủ các tiêu chuẩn về bảo vệ người tiêu dùng, bảo mật thông tin và các quy định pháp luật liên quan.

Tuy nhiên, cơ quan quản lý cho biết, trên thực tế vẫn có những nền tảng không tuân thủ quy định này. “Bộ Công Thương đang tăng cường giám sát và làm việc với các bên để đảm bảo các nền tảng tuân thủ pháp luật và bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng trong nước”, cơ quan này cho biết.

Bán lẻ nội địa đầu tiên áp lực cạnh tranh

Các nền tảng như Temu giúp người tiêu dùng Việt có thêm kênh mua hàng “made in China” tại xưởng với giá rẻ nên theo ông Trần Lâm – chuyên gia đào tạo bán hàng trực tuyến kiêm CEO của Julyhouse, các cửa hàng nhập hàng Trung Quốc. Việc kinh doanh sẽ bị ảnh hưởng ngay lập tức.

“Không chỉ Temu, các nền tảng như Shopee, Lazada, TikTok Shop cũng đang phân phối hàng trực tiếp tới các nhà máy Trung Quốc khiến người bán và người mua nguồn hàng này bị ảnh hưởng nặng nề”, ông Lâm nói.

Cùng với đó, hàng hóa trong nước chịu sự cạnh tranh cao hơn. “Các sản phẩm đặc biệt bị ảnh hưởng, tùy thuộc vào sự khác biệt về giá cả và chất lượng với các sản phẩm tương tự từ Trung Quốc đang tràn ngập thị trường”, ông nói.

Quan chức của một số quốc gia cũng bày tỏ lo ngại khi Temu lần lượt đến. Đầu tháng 10, Indonesia đã cấm nền tảng này để bảo vệ các doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa (MSME) khỏi làn sóng hàng hóa giá rẻ từ nước ngoài tràn vào. Temu cũng phải đối mặt với sự giám sát ngày càng tăng ở Liên minh châu Âu và Hoa Kỳ. Ủy ban châu Âu đang nghiên cứu áp thuế nhập khẩu đối với các mặt hàng có giá trị dưới 150 euro. Trong khi đó, tháng trước, Washington đã công bố các biện pháp nhằm lấp lỗ hổng trong đó các lô hàng có giá trị dưới 800 USD được miễn thuế nhập khẩu.

Đối với Việt Nam, ông Frederic Neumann, chuyên gia kinh tế trưởng của Ban Nghiên cứu Kinh tế Châu Á – Thái Bình Dương (Ngân hàng HSBC), cho rằng việc cấm hoàn toàn các sàn giao dịch như Temu và Shein không phải là ý kiến ​​hay.

Theo ông, những nền tảng này có điểm tích cực là giúp người tiêu dùng được hưởng mức giá thấp. Sự cạnh tranh mà họ mang lại cũng buộc các nhà sản xuất trong nước phải nâng cao chất lượng. Ngoài ra, sự xuất hiện của các đại gia ngoại thúc đẩy đầu tư vào logistics, mang lại lợi ích chung, đặc biệt là cho người tiêu dùng.

Ông khuyến nghị: “Một số quốc gia có cách tiếp cận cứng rắn, nhưng chúng tôi tìm cách tích hợp chúng vào hệ sinh thái mà không gây ra quá nhiều gián đoạn, đó là kết quả tốt nhất”.

Các chuyên gia từ HSBC đề nghị cơ quan chức năng có thể ban hành quy định chi tiết để thúc đẩy các nhà sản xuất Việt Nam tham gia vào các nền tảng như Temu và đảm bảo không có sự phân biệt thuế giữa hàng ngoại và hàng nội. Chẳng hạn, Thái Lan trước đây miễn thuế nhập khẩu và VAT cho các gói hàng dưới 1.500 baht, nhưng từ tháng 5 tất cả đều phải chịu thuế VAT 7%. Điều này nhằm bảo vệ sản xuất trong nước khỏi hàng nhập khẩu giá rẻ thông qua mua sắm trực tuyến.

“Điều quan trọng là tạo ra một sân chơi bình đẳng”, ông Frederic Neumann nói.

Theo đại diện Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, quản lý thương mại điện tử xuyên biên giới là thách thức đối với Việt Nam và nhiều quốc gia trong bối cảnh toàn cầu hóa. Bộ Công Thương và Bộ Tài chính đề nghị Chính phủ sớm ban hành Nghị định về quản lý hải quan đối với hoạt động xuất nhập khẩu qua thương mại điện tử, tạo cơ chế tách biệt luồng hàng thông thường và hàng trực tuyến, tăng cường quản lý người bán. nước ngoài thông qua kênh này.

Họ cũng kiến ​​nghị Chính phủ trình Quốc hội sửa đổi Luật Thuế giá trị gia tăng (GTGT) để sản phẩm bán trên nền tảng số không được hưởng thuế 0%, tránh thất thu, gian lận trong hoàn thuế VAT.

Viễn Thông – Phương Dung