Sự đổ bộ của Temu, Shein giáng thêm một đòn vào bán lẻ nội địa

Meet More là doanh nghiệp sản xuất cà phê với 30-40% doanh thu đến từ kênh thương mại điện tử nhưng chủ yếu bán qua các nền tảng nước ngoài như Tiktok, Shopee, Lazada.

Ông Nguyễn Ngọc Luân, Tổng Giám đốc Công ty Meet More, thừa nhận ông và các đơn vị trong nước khác đang gặp bất lợi khi cạnh tranh với các doanh nghiệp Trung Quốc ngay trên sân nhà vì “không chủ động về công nghệ”.

Chẳng hạn, anh cho biết, một hộp cà phê Meet More có giá 85.000 đồng, cộng thêm phí vận chuyển, lên tới 105.000 đồng. Nhưng các sản phẩm tương tự của Trung Quốc rẻ hơn và được miễn phí vận chuyển. “Để cạnh tranh, chúng tôi buộc phải hạ giá, nhưng càng hạ giá thì lợi nhuận càng ít”, ông nói.

Doanh nghiệp này chỉ là một trong hơn nửa triệu người bán hiện đang hoạt động trên nền tảng thương mại điện tử. Tính đến quý 2, đã có 261.000 căn nhà được bán trên Shopee, cao hơn gấp đôi so với TikTok (113.000), Lazada (104.000), trong khi Tiki có 8.800 căn nhà được rao bán, theo dữ liệu từ YouNet ECI.

Nhưng đó là những bất lợi khi gần đây chưa có sự xuất hiện của các nền tảng bán lẻ trực tuyến xuyên biên giới như Temu và Shein.

Temu thuộc sở hữu của PDD Holdings (Trung Quốc) – tập đoàn sở hữu trang thương mại điện tử Pinduoduo – và chưa chính thức công bố vào Việt Nam. Nhưng người dùng có thể vào các kho ứng dụng trên điện thoại để tải ứng dụng và thực hiện mua hàng, thanh toán trên nền tảng này bằng phiên bản tiếng Việt. Trước đó, các sàn thương mại điện tử khác của Trung Quốc như Taobao, 1688, Shein cũng đã tiếp cận thị trường Việt Nam.

Đây đều là những nền tảng thương mại điện tử truyền thống của Trung Quốc, nơi người bán hàng có sẵn không gian và xe đẩy hàng. Doanh nhân Việt dự đoán sẽ có cuộc tấn công ồ ạt của hàng Trung Quốc vào thị trường Việt Nam.

Theo ông Luân, các sàn thương mại điện tử Trung Quốc thường có những bước đi chiến lược để chiếm lĩnh thị trường. Ví dụ: họ hỗ trợ các sản phẩm trong nước với chính sách hoặc phiếu giảm giá miễn phí vận chuyển. Ngược lại, hàng Việt Nam sẽ không được hưởng chính sách này. Chưa kể, các sàn này còn tính phí cao hơn cho doanh nghiệp Việt.

Ông Nguyễn Duy Vi, chuyên gia marketing kiêm Giám đốc điều hành Buzi Agency, cho rằng, các doanh nghiệp sản xuất trong nước sẽ phải đối mặt với áp lực từ giá cả cạnh tranh thấp của sản phẩm nhập khẩu. Tuy nhiên, nhiều công ty trong nước không thể giảm giá ngang bằng với nền tảng nước ngoài do chi phí sản xuất, nhân công và thuế cao hơn.

“Điều này dẫn đến nguy cơ mất khách hàng, nhất là ở phân khúc bình dân và trung bình, nơi người tiêu dùng rất nhạy cảm với giá cả”, ông Vi nói.

Trên thực tế, giá thấp là cách Pinduoduo thành công ở Trung Quốc và phiên bản quốc tế Temu kế thừa khẩu hiệu “mua sắm như tỷ phú”. Họ giải thích, sản phẩm có tính cạnh tranh nhờ được bán trực tiếp từ nhà máy, loại bỏ khâu trung gian. Ngoài ra, sức mạnh của công nghệ và mô hình logistics cũng góp phần giảm giá bán và tạo sự hài lòng.

“Điều này cho phép họ đưa ra giá sản phẩm rất rẻ, thường thấp hơn nhiều so với sản phẩm nội địa”, CEO Buzi Agency cho biết và cho rằng người tiêu dùng trong nước có thể được hưởng lợi từ việc này.

Ngoài giá rẻ, theo ông Vi, các nền tảng như Temu, Shein còn cung cấp kho hàng khổng lồ với nhiều loại sản phẩm từ quần áo, đồ gia dụng, đến công nghệ, làm đẹp. Từ đó, người tiêu dùng có nhiều sự lựa chọn, theo xu hướng quốc tế mà không cần phải chờ đợi qua kênh truyền thống.

Tuy nhiên, chuyên gia này cho rằng giá thấp và sự đa dạng về sản phẩm chỉ mang lại lợi ích trước mắt. Về lâu dài, người tiêu dùng có thể phải đối mặt với rủi ro về chất lượng sản phẩm.

“Nhiều sản phẩm giá rẻ có thể không đạt tiêu chuẩn chất lượng hoặc không có chế độ bảo hành đầy đủ”, ông Vi nhìn nhận. CEO Buzi Agency cũng tin rằng việc phụ thuộc vào nền tảng nước ngoài có thể gây khó khăn cho việc giải quyết các vấn đề phát sinh sau khi mua hàng, chẳng hạn như khiếu nại và bảo hành sản phẩm.

Theo dữ liệu mới nhất từ ​​YouNet ECI, người tiêu dùng Việt Nam đã chi 87.370 tỷ đồng mua sắm trên 4 nền tảng thương mại điện tử chính trong quý II. Trong đó, Shopee gần như chiếm lĩnh thị trường với 71,4%, tiếp theo là TikTok Shop với 22%, Lazada với 5,9%. Các sàn trong nước như Tiki, Chiaki, Sendo, Websosanh, Adayroi cùng với những tên tuổi lớn như Amazon Global, Alibaba hay Shein cạnh tranh với thị phần còn lại dưới 1%.

Với tình hình thị trường hiện nay, CEO Meet More Nguyễn Ngọc Luân thừa nhận các doanh nghiệp nhỏ gần như không có lựa chọn nào khác và buộc phải tham gia cuộc chơi. Giải pháp của họ là tham gia vào nhiều kênh và nền tảng khác nhau, trong đó có các kênh truyền thống như siêu thị, cửa hàng bán lẻ.

Chị Huyền Trinh (quận Tân Bình, TP.HCM), người bán đồ gia dụng trên các nền tảng Shopee, Lazada, TikTok Shop cho rằng “các bạn chưa nên lo lắng quá”. Thừa nhận khá cảnh giác trước thông tin Shein và Temu đang mở rộng hiện diện tại Việt Nam, Trinh coi đây không phải là mối đe dọa lớn.

“Có thể ban đầu người tiêu dùng tò mò và nên dùng thử nhưng họ sẽ nhanh chóng nhận ra những bất cập, thiếu tiện lợi của việc trao đổi xuyên biên giới so với mua hàng của người bán trong nước”, bà nói.

Trong thời gian đó, theo bà, người bán hàng trong nước có thời gian điều chỉnh chiến lược. “Tôi sẽ tập trung vào dịch vụ khách hàng sau bán hàng, tiến tới không bán hàng giá rẻ để cạnh tranh trực tiếp với họ mà tập trung tìm kiếm thêm những sản phẩm ngách, độc đáo, chất lượng, mang tính địa phương”, cô nói.

Coolmate, thương hiệu thời trang nam chuyên bán hàng trực tuyến trên các nền tảng thương mại điện tử trong nước, cho biết đang “quan sát kỹ tình hình”.

Họ cho biết vẫn lạc quan rằng Temu và Shein sẽ giúp thị trường mua sắm trực tuyến phát triển, thu hút nhiều người tiêu dùng yêu thích mua sắm trực tuyến và mở rộng thị phần thương mại điện tử trên thị trường bán lẻ. nói chung.

Đơn vị này cho biết đang tập trung xây dựng thương hiệu và nâng cao trải nghiệm của khách hàng đối với sản phẩm may mặc. Đây là hai yếu tố họ cho rằng doanh nghiệp trong nước có thể tận dụng để phục vụ khách hàng trong nước.

Trước mắt, Nhà nước cần có chính sách hạn chế những sản phẩm không đảm bảo chất lượng, theo ông Nguyễn Ngọc Luân. Về lâu dài, các chính sách bảo vệ hàng hóa trong nước, đặc biệt là nông sản, cần được quan tâm. Chẳng hạn, chính sách thuế cần xây dựng theo hướng phân biệt giữa hàng nội địa và hàng nhập khẩu, nhằm tăng tính cạnh tranh cho doanh nghiệp sản xuất trong nước.

Giải pháp về hàng rào thuế quan để bảo vệ các nhà sản xuất nhỏ trong nước cũng được nhắc tới trong thời gian gần đây. Trước đó, Ủy ban Tài chính – Ngân sách của Quốc hội đề xuất thu thuế VAT đối với hàng hóa dưới 1 triệu đồng qua sàn thương mại điện tử.

Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Quang Đông, Viện trưởng Viện Nghiên cứu chính sách và Phát triển truyền thông (IPS), việc tăng thuế quá cao hoặc cấm hoàn toàn các nền tảng thương mại điện tử xuyên biên giới là không khả thi. Nguyên nhân là do Việt Nam đã hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế toàn cầu và tham gia nhiều hiệp định thương mại tự do.

Thay vào đó, ông Đông cho rằng cơ quan chức năng cần xem xét, áp dụng mức thuế phù hợp đối với những mặt hàng chưa thực hiện đầy đủ nghĩa vụ thuế. Họ cũng có thể sử dụng các biện pháp quản lý để chống cạnh tranh không lành mạnh và tuân thủ pháp luật về bảo vệ dữ liệu cá nhân tại Việt Nam.

Theo ông Trần Lâm, chuyên gia đào tạo bán hàng trực tuyến, CEO của Julyhouse, để cạnh tranh với hàng giá rẻ từ Trung Quốc, doanh nghiệp Việt cần đầu tư vào chất lượng sản phẩm hoặc giá trị gia tăng. độc nhất.

Điểm mạnh của người bán hàng Trung Quốc là hệ thống hậu cần hiện đại và chi phí thấp. Để cạnh tranh, theo ông Lâm, doanh nghiệp Việt cần tối ưu hóa chuỗi cung ứng, giảm chi phí vận chuyển, tăng tốc độ giao hàng. Điều này có thể đạt được thông qua hợp tác với các công ty logistics trong nước và quốc tế.

Ông Nguyễn Duy Vi tư vấn các doanh nghiệp nên tận dụng cơ hội mở rộng thị trường quốc tế thông qua các nền tảng như Shopee, Lazada hay Temu, Shein. “Xuất khẩu các sản phẩm đặc thù như nông sản, thủ công mỹ nghệ, thời trang truyền thống giúp doanh nghiệp đa dạng hóa nguồn thu, tận dụng lợi thế cạnh tranh của hàng Việt Nam trên thị trường quốc tế”, ông nói.

Các chuyên gia cũng cho rằng doanh nghiệp Việt cần tăng cường chuyển đổi số trong quản lý tồn kho, logistics, xây dựng chiến dịch digital marketing thông minh hay phân tích hành vi người dùng và cá nhân hóa trải nghiệm.

“Nếu biết tận dụng công nghệ, cải tiến quy trình sản xuất, chú trọng yếu tố nội địa hóa và phát triển bền vững, doanh nghiệp có thể tạo ra lợi thế cạnh tranh độc đáo”, ông nhận xét.

Phương Dung – Viễn thông